In een eerder artikel schreef ik over de toegevoegde waarde van software bovenop radartechniek. Forendox draait om technologische veiligheid, een breed en belangrijk speelveld, nu meer dan ooit. En hoewel dit onderwerp actueel is, maar tegelijk verder afstaat van onze corebusiness, blijft het persoonlijk intrigeren.
Het is daarom belangrijk om een volledig beeld te geven en niet alleen kortstondig in te zoomen op enkel radar, zoals ik de vorige keer deed. Want zoals in het vorige artikel al ter sprake kwam, is er namelijk akoestische detectie. Deze vorm van detectie speelt vandaag de dag een sleutelrol in een actueel conflict, en dat verdient zijn eigen aandacht.
Het verhaal hierachter is bijzonder, evenals de uitkomst. Deze akoestische detectie is voortgekomen uit een samenwerking van een klein aantal personen, waaronder een IT-ondernemer met aspiraties op het gebied van audio, die de techniek succesvol wist te implementeren in een geheel ander vakgebied vanwege noodzaak.
Zoals vaker bij technologische uitdagingen spelen meerdere factoren mee. Een daarvan is de kostenfactor. Bij elke uitdaging is het belangrijk om de kosten proportioneel te houden, zo ook in dit geval. De uitdaging was om drones te detecteren in een groot gebied, direct en correct, op een wijze die zo min mogelijk kosten of inspanning vereist. Vooral vanwege de schaal.
Ook hier is gebruikgemaakt van technologie, in dit geval akoestische technologie. Een netwerk van ‘microfoons’ dat signalen terugstuurt naar een locatie waar ze verwerkt kunnen worden, speelt een cruciale rol. De kosten van deze techniek zijn relatief laag ten opzichte van de grote voordelen die ze biedt, en verweer ertegen is nagenoeg onmogelijk. Dat maakt deze techniek zo waardevol. Ze werd al eens eerder toegepast, vanaf de kust van een Europees eiland meer dan tachtig jaar geleden.
Het verwerken van deze signalen gebeurt volledig automatisch. En hier komt tegenwoordig een laag kunstmatige intelligentie om de hoek kijken. Dan moet je niet denken aan ChatGPT, maar aan de basis van AI die, mijns inziens, de echte doorbraak van de laatste jaren vormt: de zogenaamde ‘agents’. Dit zijn stukjes software die een specifieke taak hebben en daar op bijna menselijke wijze over ‘nadenken’. In dit geval gaat het specifiek om het herkennen van dronegeluiden tussen alle andere geluiden die een microfoon oppikt.
Het is zelfs bekend dat de tegenpartij heeft geprobeerd de geluiden van hun drones te veranderen om deze reden. Die poging was niet erg succesvol, en dat heeft alles te maken met de AI-agent die werd ingezet. De verandering zorgde slechts voor een kleine, kortstondige dip in de detectie, die vrijwel direct werd opgelost door de AI opnieuw te trainen op deze afwijking.
In elke verdediging is detectie de eerste stap, en detectie is van essentieel belang. Vaak ondergewaardeerd zelfs. Zonder detectie zijn vervolgstappen ondenkbaar. Een hoogtechnologisch netwerk van sensoren is dan ook niet meer weg te denken. De balans hierin is eveneens cruciaal: het systeem moet, in verhouding tot de uitdaging, eenvoudig en betaalbaar blijven zodat het zijn doel niet voorbijstreeft. Tegelijkertijd moet het accuraat zijn. Een netwerk van akoestische sensoren in combinatie met AI-agents is precies dat gebleken. Sky Fortress is, naast drones met glasvezel in plaats van radiogolven, een moderne technologische stap in het spectrum van hedendaagse verdediging; Een stap waarvan we niet meer kunnen terugkeren.